Het Kelderluik-arrest is van groot belang gebleken voor de juridische beoordeling van gevaarzetting in verband met aansprakelijkheid. De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak een aantal criteria opgesteld die van belang zijn bij de beoordeling van de aansprakelijkheid bij gevaarlijke situaties. Deze ‘Kelderluik-criteria’ worden nog altijd toegepast in de rechtspraak. Ze gelden als leidraad bij de beoordeling van aansprakelijkheid bij gevaarlijke situaties.
23 februari 1961 café ‘De Munt’ in Amsterdam: De heer Sjouwerman, werkzaam bij Coca-Cola, haalt lege flessen en kratten uit de kelder van het café. Hiervoor heeft hij het luik van de kelder geopend. Dit luik bevindt zich vlak voor de toiletten achterin het café. Na zijn werkzaamheden in de kelder, laat de heer Sjouwerman het luik open staan. Hij is achter de bar aan het werk om daar de laatste lege Coca-Cola flesjes weg te halen. Terwijl het luik nog open staat, wil de heer Duchateau naar het toilet. De heer Duchateau valt in de kelder en breekt daarbij zijn been.
Duchateau stelt dat Coca-Cola aansprakelijk is voor de geleden schade. Coca-Cola stelt echter dat Duchateau beter had moeten opletten, en dat het zijn eigen schuld is.
De rechtbank oordeelt in eerste instantie dat het ongeval in dit geval aan Duchateau zelf te wijten is. Hij had namelijk beter op moeten letten toen hij naar het toilet liep. Het Hof is echter van mening dat Coca-Cola mede-aansprakelijk is. Sjouwerman heeft onzorgvuldig gehandeld door het kelderluik open te laten, hij had rekening moeten houden met niet oplettende bezoekers. Het Hof oordeelt dan ook dat Duchateau 50% van de schade zelf moet dragen wegens eigen schuld. In hoger beroep bevestigt De Hoge Raad het oordeel van het hof. Daarnaast komt de Hoge Raad met vier belangrijke criteria die van belang zijn voor de beoordeling van aansprakelijkheid bij gevaarlijke situaties.
- Hoe groot is de kans dat de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid niet wordt nageleefd?
- Hoe groot is de kans dat daaruit ongevallen ontstaan?
- Hoe ernstig kunnen de gevolgen zijn?
- Hoeveel moeite kost het om veiligheidsmaatregelen te treffen?
In dit specifieke geval geldt:
- Het is te verwachten dat mensen het kelderluik over het hoofd zien.
- De kans dat iemand het kelderluik over het hoofd ziet, er daadwerkelijk invalt en letsel op loopt is vrij groot.
- De gevolgen van het vallen in het kelderluik kunnen vrij groot zijn, een nek of been breken is vrij reëel.
- Het sluiten van het luik, of er stoelen voor zitten zodat mensen er niet in vallen was maar een kleine moeite geweest.
Op basis van deze criteria stelt de Hoge Raad Coca-Cola dan ook aansprakelijk. De ‘Kelderluik-criteria’ worden nog altijd toegepast in de rechtspraak. Ze gelden als leidraad bij de beoordeling van aansprakelijkheid bij gevaarlijke situaties.
Als Veiligheidskundige komt u steeds vaker in aanraking met juridische aansprakelijkheid. Wilt u inzicht in de actuele wet- en regelgeving omtrent aansprakelijkheid in geval van persoonlijk letsel of schade binnen de werkrelatie? Volg dan de Masterclass Aansprakelijkheid voor Veiligheidskundigen.
