Kader introduceert: WZDTHZ, Wat Zou De Trainer Hierover Zeggen? Vanaf nu kun je met regelmaat een blog van één van onze trainers lezen. Het onderwerp verschilt per keer en we staan ook zeker open voor suggesties! Is er een interessant onderwerp of een praktijkvoorbeeld waarover je weleens de mening van de trainer over wilt horen? Of wil je zelf een keer de pet van blogger opzetten? Laat het ons vooral weten!
In deze editie bijt Erik Pennings de spits af. Erik geeft sinds begin 2015 bij Kader de opleidingen EPA-W, EPA-U, maatwerk en energiecoach. Cursisten kennen hem als een opgewekte trainer die met verrassende invalshoeken en humor de aandacht weet vast te houden bij de soms wel eens taaie materie van de energieprestatie. Hij combineert zijn werk als docent met advies aan zakelijke en particuliere klanten, eveneens op het snijvlak van gebouw, energie en gebruikscomfort.
Het energielabel kan best gratis
1 juli 2020 wordt een grote dag voor iedereen die zich in Nederland bezig houdt met de energieprestatie van gebouwen. De NTA8800 treedt officieel in werking met een geharmoniseerde berekeningsmethodiek voor de energieprestatie van alle gebouwen in Nederland. Nieuwbouw, bestaande bouw en dus ook voor de particuliere woning. En dat is balen, want dan kun je niet langer voor een paar euro een energielabel van je huis door een ‘erkend deskundige’ laten vaststellen als je je woning verkoopt. Ook de eigen woningverkoper wordt dan verplicht bij verkoop een energieprestatieberekening te laten maken volgens de NTA8800. Niet door een ‘erkend deskundige’, maar door een gecertificeerd bedrijf. En dat lukt niet voor een paar euro. Niet leuk voor de eigen woningverkoper, ook niet leuk voor de adviseur. Een adviesproduct leveren wat iemand niet wil, is immers een stuk gemakkelijker vanachter een computerscherm, dan met een fototoestel in je hand in de woonkamer van de (tegen wil en dank) klant eventueel geflankeerd door een bulldog.
Er is eigenlijk vanaf de start van de invoering van het vereenvoudigd energielabel gedoe geweest over de kwaliteit en het nut van dit verplichte nummertje voor de eigen woningverkoper. De kwaliteit is mager om verschillende redenen die ik hier nu in het midden laat, een discussie over het nut zou moeten worden gevoerd vanuit de vraag:
‘Maar wat beogen we nou eigenlijk met dat hele energielabel?’
Nederland stelt zich ten doel de energiehuishouding te verduurzamen om daarmee de CO2-uitstoot te verlagen. De gebouwde omgeving neemt een belangrijk deel van de nationale energieconsumptie voor haar rekening en kan met een effectieve aanpak dus een aanzienlijke bijdrage leveren aan de noodzakelijke verduurzaming. Het energielabel beoogt hierin een aanjagende rol te spelen door het bevorderen van bewustzijn en het stimuleren van verduurzamende maatregelen. Het lijkt mij op zichzelf een goede zaak dat er nu door de wetgever gehandeld lijkt te worden vanuit het inzicht dat een kwalitatief mager verplicht nummer geen stimulerende werking heeft. Het moet voor de verduurzaming van de particuliere eigen woningvoorraad dus anders.
Maar, laten we nu niet het kind met het badwater weggooien en een veel kostbaarder berekening tegen wil en dank verplicht stellen voor alle woningverkopers. Want eigenlijk is dat vereenvoudigd energielabel voor de beoogde doelen uitstekend inzetbaar. Zolang je de woningverkoper maar geen foto’s van HR++-beglazing, meer dan 10 cm dikke steenwol, zonnepanelen en ketels van na 1998 laat uploaden. Het bouwjaar van een woning is, als daaraan in de loop van de jaren geen of nauwelijks ingrepen zijn gedaan, doorgaans een prima indicator voor de te verwachten energieprestatie en levert bovendien zelden een te gunstig beeld. Juist dat laatste lijkt mij een belangrijk gegeven voor een document dat uitdrukking moet geven aan stimuleringsbeleid. Je kunt op basis van het bouwjaar uitstekend advies voor gestandaardiseerde maatregelen opnemen. Zijn die maatregelen al getroffen, dan is dat mooi meegenomen en gaat een koper zijn of haar verkoper daar echt niet over terugbellen, is mijn voorzichtige inschatting. Het ‘voorlopig’ energielabel kan dus prima dienen voor bewustwording en stimulans.
In 2015 heeft RVO alle eigenhuisbewoners het voorlopig energielabel al toegestuurd, gebaseerd op het bouwjaar van de woning. Het ministerie zou er nu dus voor kunnen kiezen de woningeigenaar met verkoopambities de verplichting op te leggen tegen wil en dank een kostbare energieprestatieberekening te laten maken, óf een cadeautje weg te geven met een begeleidend schrijven:
GEACHTE EIGENAAR/BEWONER VAN DIT PAND, BIJ DEZEN VERKLAAR IK HET ‘VOORLOPIG ENERGIELABEL’ VAN UW WONING HELEMAAL GRATIS ‘DEFINITIEF’. EEN NIEUW EXEMPLAAR IS BIJGEVOEGD OP SPECIAAL DIK GERECYCLED PAPIER. U KUNT HET INLIJSTEN EN OPHANGEN BIJ DE VOORDEUR OF BEWAREN IN UW MAP MET HYPOTHEEKSTUKKEN. U HOEFT VERDER NIETS TE DOEN. HET WORDT AUTOMATISCH IN HET KADASTER OPGENOMEN BIJ DE ANDERE GEGEVENS OVER UW WONING. INDIEN U IN DE LOOP VAN DE JAREN MAATREGELEN HEEFT GETROFFEN DIE DE ENERGIEPRESTATIE VAN UW WONING HEBBEN VERBETERD EN U ZOU DIT GRAAG WILLEN BENUTTEN IN DE ONDERHANDELINGEN MET UW ASPIRANT-KOPER(S), DAN BEVEEL IK U VAN HARTE AAN EEN ENERGIEPRESTATIEBEREKENING VOLGENS DE NTA8800 TE LATEN MAKEN DOOR DAARTOE GECERTIFICEERD BEDRIJF, HOOGACHTEND, HET MINISTERIE.
Een verplichting tot het laten maken van een NTA8800-berekening lijkt mij echt overbodig, eerder contraproductief. Het recht voor de aspirant-koper een NTA8800-berekening te verlangen tijdens de onderhandelingen zou afdoende moeten zijn. De kritische koper zal geen genoegen nemen met het bouwjaarlabel en zal zeggen dat hij een NTA8800 berekening wil. Ten eerste omdat de bank rentekorting geeft en meer leenruimte wanneer er een goede energieprestatie van het huis is aangetoond. En als tweede omdat de bank wil weten met welke energiekosten zij rekening moet houden als grootste concurrent van de afloscapaciteit. Woningen met een goede energieprestatie komen zo vanzelf bovendrijven en voor de rest geldt: er is nog voldoende ruimte voor verbetering. Een adviseur kan u met behulp van een NTA8800-berekening adviseren over de mogelijkheden.
We moeten onverminderd blijven werken aan minder energie voor meer wooncomfort, maar, beste minister, in het belang van de energietransitie, doe het definitieve energielabel alstublieft cadeau.
Erik Pennings
